شناسایی، تعیین پراکنش و فراوانی ویروسهای مهم مو در استان کردستان

برای تعیین دامنه پراکنش 13 ویروس مهم مو تعداد 209 نمونه تصادفی از 9 شهرستان انگورخیز استان کردستان (بانه، بیجار، دهگلان، سروآباد، سقز، سنندج، قروه، کامیاران و مریوان) به همراه 17 نمونه دارای علائم از سطح باغات این استان و 56 نمونه از تاک های وحشی از استان های کردستان (منطقه اورامانات و پالنگان) و آذربایجان غربی (منطقه سردشت) جداسازی شد و با آزمون الایزا مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه برداری در اواخر تابستان و اوائل پائیز 1387 صورت گرفت . از ایمنوگلوبولین های(igg) ساخت شرکت بایوربای سوئیس (bioreba, reinach, switzerland) جهت ردیابی ویروس موزائیک آرابیس armv، ویروس مخطط مو gfkv، ویروس برگ بادبزنی موgflv ، ویروس های همراه با پیچیدگی برگ مو شماره های 1، 2، 3 و 6 (glrav-1 ، glrav-2، glrav-3، glrav-6)، ویروس ای انگور gva ،جدایه های گیلاس و انگور ویروس لکه حلقوی تمشک rprsv-ch و rprsv-g، جدایه سیب ویروس لکه حلقوی گوجه فرنگی torsv-ch (tomato ringspot virus-chickadee strain)، ویروس لکه حلقوی توتون trsv و ویروس لکه حلقوی پنهان توت فرنگیslrsv، استفاده گردید. پس از انجام آزمون الایزا، آلودگی به ویروس های ردیابی شده به شرح زیر مشاهده گردید: torsv-ch (29/60%)، slrsv (33/59%)، rprsv-g (50/55%)، trsv (63/52%)، gva (06/43%)، armv (76/38%)، glrav-1 (97/33%)، gfkv (88/24%)، gflv (97/22%)، glrav-2 (10/20%)، glrav-3 (14/19%)، glrav-6 (40/13%) و rprsv-ch (44/12%). در مورد تاک های وحشی نیز وجود تمامی ویروس های ردیابی شده در غرب (استان کردستان) و شمال غرب (استان آذربایجان غربی) کشور مشاهده شد. نتایج آزمون الایزا، آلودگی ویروس ها را در تاک های وحشی با یک همسویی کلی با تاک های اهلی بصورت زیر مشخص می کند: torsv-ch (50/62%)، gva (57/53%)، gfkv (92/33%)، trsv (57/28%)، armv (78/26%) ، glrav-1 (42/21%)، slrsv (64/19%)، glrav-2 (85/17%)، rprsv-g (07/16%)، glrav-3 (28/14%)، rprsv-ch (50/12%)، glrav-6 (71/10%) و gflv (35/5%). همچنین از واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ویروس های همراه با پیچیدگی برگ مو شماره 1 و ویروس ای مو جهت تعیین مجدد آلودگی استفاده شد. در نمونه های آلوده قطعه مورد نظر تکثیر شد. این آزمون در مورد 12 تاک وحشی رشد یافته در گلخانه استفاده گردید و آر. ان. ای کل به روش سیلیکا استخراج شد. موارد تأئید شده در مورد gva، 7 عدد و در مورد glrav-1، 5 عدد بود. لازم به ذکر است وجود ویروس های مهم مو به جز armv وgflv، برای اولین بار در استان کردستان مشخص گردید و وجود ویروس های همراه با پیچیدگی برگ مو شماره 6 (glrav-6) و ویروس لکه حلقوی پنهان تمشک (slrsv) برای اولین بار از تاکستان-های کشور گزارش گردیده است.